ΧΑΜΗΛΟ ΒΑΡΟΜΕΤΡΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ

Oι τιμές, οι συναλλαγματικές ισοτιμίες, αλλά και η σχέση ποιότητας- τιμών είναι οι βασικές παράμετροι οι οποίες θα κυριαρχήσουν στις εξελίξεις στον παγκόσμιο τουρισμό το 2009. Η διεθνής οικονομική κρίση σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα που υπάρχει, τη μεταβλητότητα στις αγορές που πλήττει τόσο την αυτοπεποίθηση των καταναλωτών όσο και των επιχειρήσεων, θα συνεχίσουν να έχουν επίδραση στον τουρισμό τουλάχιστον στο άμεσο και μεσοπρόθεσμο μέλλον, όπως προβλέπει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού (ΠΟΤ). Με βάση τις δυσμενείς συνθήκες οι οποίες επικρατούν και οι οποίες αναμένεται να εξακολουθήσουν να υφίστανται και μέσα στο 2009 ήδη οι πρώτες εκτιμήσεις του ΠΟΤ, μέσα από το Παγκόσμιο Τουριστικό Βαρόμετρο, είναι ότι η μεταβολή του τομέα την ερχόμενη χρονιά θα είναι από 0% ως 2%. Μάλιστα, οι πρώτοι μήνες θεωρούνται και οι πιο δύσκολοι, με μια σταδιακή αποκατάσταση να παρατηρείται αργότερα. Αντιθέτως όμως με άλλες κρίσεις, όπως το σύνδρομο SΑRS και η επίθεση στους δίδυμους πύργους στις 11.9.2001, η πρόσφατη ύφεση δεν επηρεάζει την επιθυμία για ταξίδια. Τα χαρακτηριστικά της ύφεσης αυτής θα ευνοήσουν τους κοντινούς προορισμούς, όπως επισημαίνει ο ΠΟΤ, ενώ θα αυξηθεί και ο εσωτερικός τουρισμός. Από την άλλη, μεγαλύτερη ανθεκτικότητα φαίνεται ότι θα επιδείξουν κοινά όπως ταξιδιώτες που επισκέπτονται φίλους και συγγενείς, όσοι ταξιδεύουν με ειδικό ενδιαφέρον και όσοι ταξιδεύουν ανεξάρτητα. Παραλλήλως, πιο αισθητή θα είναι η μείωση στις ημέρες διαμονής και στη δαπάνη κατά τη διάρκεια αυτής παρά στο συνολικό όγκο της τουριστικής κίνησης. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα προορισμοί που έχουν καλή σχέση ποιότητας- τιμής (value for money) και ευνοϊκές συναλλαγματικές ισοτιμίες να έχουν προβάδισμα αυτή την εποχή, αφού η τιμή παίζει πλέον κυρίαρχο ρόλο. Σε αυτό το πλαίσιο υπάρχουν και πιέσεις για εκπτώσεις στις τιμές από τους tour operators προς τις ελληνικές ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, ενώ ήδη γίνονται εκπτώσεις της τάξης του 10% ως 20% με στόχο την ενίσχυση των προκρατήσεων. Εξάλλου λόγω της ευνοϊκής συναλλαγματικής ισοτιμίας η Τουρκία είχε αύξηση κατά 13% στις αφίξεις το εννεάμηνο του 2008- με βάση τα στοιχεία του Παγκόσμιου Τουριστικού Βαρόμετρου τον περασμένο Οκτώβριο- μιας και αποτέλεσε προσιτή εναλλακτική σε μεσογειακούς προορισμούς εκτός ευρωζώνης για τους δυτικοευρωπαίους ταξιδιώτες, αλλά και προσβάσιμη εναλλακτική από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, όπως η Ρωσία, αλλά και της Μέσης Ανατολής, λόγω της ευκολίας στην έκδοση βίζας. Την ίδια περίοδο η Ελλάδα παρουσιάζει μειωμένη κίνηση στα καταλύματα εξαιτίας του ακριβού ευρώ, αλλά και των τιμών, ενώ και η κίνηση από τις παραδοσιακές αγορές των Βρετανίας, ΗΠΑ και Γερμανίας είναι σε ύφεση. 

Στις προοπτικές ωστόσο για το 2009 και ειδικά στην Ευρώπη, πέρα από τις επιπτώσεις που διαφαίνονται για τον τουρισμό ψυχαγωγίας, και τα επαγγελματικά ταξίδια δείχνουν να επηρεάζονται, με το παγκόσμιο εμπόριο αλλά και τις εταιρείες να επιβάλλουν περικοπές για να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητά τους. Ηδη από τον Οκτώβριο υπάρχουν αναφορές για επιβράδυνση στις Γερμανία, Ολλανδία και Ισπανία, ενώ αναλυτές εκτιμούν ότι αυτός ο τομέας θα είναι ο πρώτος που θα πληγεί ουσιαστικά από τις συνέπειες της διεθνούς κρίσης. Από την άλλη όμως και τα σύντομα ταξίδια θα υποστούν αντίστοιχες απώλειες σε σχέση με τις διακοπές μεγάλης διάρκειας. Εξάλλου η άνθηση στον τουρισμό της Ευρώπης συνδέθηκε άμεσα με τις αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους, αλλά και τα «μικρά διαλείμματα» που έδιναν την αφορμή. Τη στιγμή που μεγάλοι τουριστικοί οργανισμοί όπως η Τhomas Cook και η ΤUΙ προχωρούν σε περικοπές δρομολογίων, πολλά θα εξαρτηθούν επίσης από τη βιωσιμότητα των αεροπορικών εταιρειών χαμηλού κόστους και μη. Σύμφωνα μάλιστα με εκτιμήσεις της Ιnternational Αir Τransport Αssociation (ΙΑΤΑ) αν και η διεθνής επιβατική κίνηση ήταν μειωμένη κατά 1,3% τον Οκτώβριο, σε σχέση με την πτώση 2,9% τον Σεπτέμβριο, και η μείωση των τιμών του πετρελαίου αποτελεί ανακούφιση, η βιομηχανία απειλείται περισσότερο πλέον από τις συνέπειες της κρίσης. Ενώ από την άλλη επισημαίνεται ότι ενώ η κάμψη στην κίνηση των επιβατών είναι ένα παροδικό φαινόμενο, η μείωση που παρατηρείται στη διακίνηση των εμπορευμάτων είναι αυτή που προκαλεί τη μεγαλύτερη ανησυχία. Από την άλλη στην Ευρώπη τουλάχιστον η ύφεση στη ζήτηση για αεροπορικά ταξίδια ενίσχυσε άλλα μέσα μεταφοράς. Το Εurostar για παράδειγμα κατέγραψε αύξηση 6% σε επιβάτες το τρίτο τρίμηνο του 2008. Ενώ και στην Ελλάδα, όπου η μείωση στις αεροπορικές αφίξεις ήταν 1,4% για το διάστημα Ιανουαρίου- Οκτωβρίου, παρατηρήθηκε αντιστοίχως αύξηση σε αφίξεις με άλλα μεταφορικά μέσα. Τέλος, οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης είναι αναπόφευκτα αισθητές και στον ξενοδοχειακό κλάδο, αφού η αβεβαιότητα κάνει τόσο τους καταναλωτές όσο και τις επιχειρήσεις να περιορίζουν τις δαπάνες τους. Το ζητούμενο για τις επιχειρήσεις είναι να ελέγξουν τα κόστη τους έτσι ώστε να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητά τους αυτή τη χρονιά. Από ανάλυση της εταιρείας Deloitte προκύπτει μάλιστα ότι από το καλοκαίρι του 2008 η παγκόσμια ξενοδοχειακή βιομηχανία έχει σημειώσει σημαντική επιβράδυνση στις περισσότερες περιοχές. Ετσι στην Ευρώπη η πτώση φθάνει το 1,6% στα έσοδα ανά διαθέσιμο δωμάτιο (revΡΑR), ενώ και οι πληρότητες μειώθηκαν στο 68% ως τον Σεπτέμβριο του 2008, εικόνα που δεν προβλέπεται να βελτιωθεί αν δεν ανακάμψουν οι οικονομικές αγορές των Βρετανίας, ευρωζώνης και ΗΠΑ.

ΠΗΓΗ : ΤΟ ΒΗΜΑ